ساختار قدرت و ارزشهای حاکم بر رفتار ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوت نامه های اصناف

چکیده توسعه ­یافتگی و راه­ های برون­رفت از مشکلات موجود، دغدغه فکری و یکی از چالش ­های مهم ایران به ویژه بعد از انقلاب اسلامی است. از دوره قاجار به بعد یکی از متداول­ترین پرسش­های ایرانیان این بوده­است که چرا ملتی عقب­مانده نسبت به قدرت های بزرگ هستند؟ این در حالی­ است که پیشینه فرهنگی - تمدنی ایران انتظارات دیگری را می­پروراند. یکی از دیدگاه­های رایج ریشه، مشکلات امروز را به تاریخ و فرهنگ گذشته جامعه ایرانی باز می­گرداند و با تأکید بر تلازم میان ساختار استبدادی و ارزش های اخلاقی جامعه، معتقد است حاکمیت‏ های استبدادی در ایران، موجبات حاکمیت ارزش های خودمدار و عدم شکل­ گیری ویژگی‏های مقوم توسعه از قیبل ارزش های دیگرمدارانه، مشارکت و روحیه جمعی را سبب شده ‏است. این پژوهش می‏ کوشد تا با نگاهی تاریخی ضمن توصیف خلق و خوی ایرانیان با استفاده از تحلیل محتوای فتوت­ نامه‏ ها و کسب‏ نامه‏ های اصناف، فرض مذکور را مورد مداقه و بررسی قرار دهد. نتیجه این پژوهش از عدم تلازم میان استبداد سیاسی و وضعیت ارزش های اجتماعی خودمدار در ایران حکایت می­کند. نتایج حاصله می‏تواند به عنوان دست­مایه ‏ای برای مطالعات حوزه فرهنگ و توسعه مورد بهره برداری قرار­گیرد